Armenian verbs
The verbal morphology of Armenian is complicated by the existence of two main dialects, Eastern and Western. The following sketch will be a comparative look at both dialects.
Non-finite forms
[edit]Infinitive
[edit]The infinitive of Armenian verbs is formed with the stem, the theme vowel, and the affix -լ (-l).
The endings reflect the number of conjugations possible. Western Armenian is conservative, retaining three conjugations in a, e, and i, while Eastern Armenian has collapsed I and II:
Class | Western | Eastern | gloss |
---|---|---|---|
I (e-stem) |
սիրել sirel |
սիրել sirel |
to love |
II (i-stem/e-stem) |
խօսիլ chōsil |
խոսել hosel |
to speak |
III (a-stem) |
կարդալ gartal |
կարդալ kardal |
to read |
Stems
[edit]There are two main stems per verb, the present stem and past stem. For conjugations I/II, the past stem is identical to the present stem, which is basically the verb minus the theme vowel and ending:
Stem | Western | Eastern | |
---|---|---|---|
Class I | present/past | սիր- sir- |
սիր- sir- |
Class II | present/past | խօս- xōs- |
խոս- xos- |
Class III | present | կարդ- gart- |
կարդ- kard- |
past | կարդաց- gartac῾- |
կարդաց- kardac῾- |
The augment for the third conjugation is sometimes in -եց (-ec῾).
Participles
[edit]The number and type of participles varies by dialect.
Future participle
[edit]Both Eastern and Western Armenian form the common future participle in -լու (-lu). Western Armenian has one additional future participle in -լիք (-lik῾):
Present and past participles
[edit]Present
[edit]Eastern Armenian has three present participles, while Western Armenian has one. The two exclusively Eastern present participles are in -ում (-um) (for all verb classes) and -լիս (-lis); both affixes attach to the present stem. Eastern and Western Armenian have a common present participle -ող (-oġ), which attaches to the past stem; it is sometimes used as an agentive noun: ուսանող (usanoġ student) [fr. ուսանել usanel to study)].
Past
[edit]All affixes here attach to the past stem. Both dialects have a common past passive participle in -ած (WA -aj/EA -ac). Where the dialects differ is the past active participle. The Western Armenian participle is -եր (-er) for all conjugations, while Eastern Armenian has -ել (-el).
Participle | Western | Eastern | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Present | I | սիրող siroġ |
խօսող xōsoġ |
կարդացող gartac῾oġ |
սիրող siroġ |
խոսող xosoġ |
կարդացող kardac῾oġ |
II | -- | սիրում sirum |
խոսում xosum |
կարդում kardum | |||
III | սիրելիս sirelis |
խոսելիս xoselis |
կարդալիս kardalis | ||||
Future | I | սիրելու sirelu |
խօսելու xōsilu |
կարդալու gartalu |
սիրելու sirelu |
խոսելու xoselu |
կարդալու kardalu |
II | սիրելիք sirelik῾ |
խօսելիք xōsilik῾ |
կարդալիք gartalik῾ |
-- | |||
Past Active | սիրեր sirer |
խօսեր xōser |
կարդացեր gartac῾er |
սիրել sirel |
խոսել xosel |
կարդացել kardac῾el | |
Past Passive | սիրած siradz |
խօսած xōsadz |
կարդացած gartac῾adz |
սիրած sirac |
խոսած xosac |
կարդացած kardac῾ac |
Finite forms
[edit]Introduction: general overview
[edit]Armenian features within its verbal system a system that encodes person and number, as well as tense, mood, and aspect (see following section for more.)
Armenian inherited from Indo-European two sets of synthetic affixes corresponding roughly to a "present" or general series, and a past series:
Present | Past | |
---|---|---|
1st person singular | -մ -m |
-ի -i |
2nd person singular | -ս -s |
-իր -ir |
3rd person singular | -Ø / -յ Ø |
-ր -r |
1st person plural | -նք -nk῾ |
-ինք -ink῾ |
2nd person plural | -ք -k῾ |
-իք -ik῾ |
3rd person plural | -ն -n |
-ին -in |
How these affixes are used varies between the two modern dialects of Armenian.
Tense/mood/aspect
[edit]Both dialects have five moods: indicative, conditional, optative/subjunctive, necessitative, imperative; of these only the imperative has no tense distinction. The number of tenses varies by dialect. Aspect is divided roughly the same in both dialects, but the distribution is slightly different.
Indicative mood
[edit]Both Eastern and Western feature one present, one future, and two past tenses (imperfect, preterite). Their formation varies by dialect.
Present
[edit]Formation of the present tense differs between Eastern and Western. In form, the present indicative of Eastern Armenian has no corresponding Western formation. However, the Western present indicative is formed identically to the Eastern present conditional.
Eastern Armenian uses the -ում (-um) participle with the present tense of Eastern Armenian verb լինել (linel "to be"). Western Armenian uses a synthetic general form of the verb preceded by the particle կը gë /gə/. The synthetic form conjugates according to the verb's theme vowel (i.e., e, i, or a).
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրում եմ sirum em |
սիրում ես sirum es |
սիրում է sirum ē |
սիրում ենք sirum enk῾ |
սիրում եք sirum ek῾ |
սիրում են sirum en |
to speak Class II |
խոսում եմ xosum em |
խոսում ես xosum es |
խոսում է xosum ē |
խոսում ենք xosum enk῾ |
խոսում եք xosum ek῾ |
խոսում են xosum en |
to read Class III |
կարդում եմ kardum em |
կարդում ես kardum es |
կարդում է kardum ē |
կարդում ենք kardum enk῾ |
կարդում եք kardum ek῾ |
կարդում են kardum en |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
կը սիրեմ gë sirem |
կը սիրես gë sires |
կը սիրէ gë sirē |
կը սիրենք gë sirenk῾ |
կը սիրէք gë sirek῾ |
կը սիրեն gë siren |
to speak Class II |
կը խօսիմ gë xōsim |
կը խօսիս gë xōsis |
կը խօսի gë xōsi |
կը խօսինք gë xōsink῾ |
կը խօսիք gë xōsik῾ |
կը խօսին gë xōsin |
to read Class III |
կը կարդամ gë gartam |
կը կարդաս gë gartas |
կը կարդայ gë garta* |
կը կարդանք gë gartank῾ |
կը կարդաք gë gartak῾ |
կը կարդան gë gartan |
- In Armenian, final /j/ in polysyllabic words is silent.
Imperfect
[edit]The formation of the imperfect is similar to the present-tense formation in both dialects. Eastern Armenian uses the -ում (-um) participle with the imperfect of verb լինել (linel "to be"). Western Armenian uses a synthetic imperfect form of the verb preceded by the particle կը gë /gə/.
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրում էի sirum ēi |
սիրում էիր sirum ēir |
սիրում էր sirum ēr |
սիրում էինք sirum ēink῾ |
սիրում էիք sirum ēik῾ |
սիրում էին sirum ēin |
to speak Class II |
խոսում էի xosum ēi |
խոսում էիր xosum ēir |
խոսում էր xosum ēr |
խոսում էինք xosum ēink῾ |
խոսում էիք xosum ēik῾ |
խոսում էին xosum ēin |
to read Class III |
կարդում էի kardum ēi |
կարդում էիր kardum ēir |
կարդում էր kardum ēr |
կարդում էինք kardum ēink῾ |
կարդում էիք kardum ēik῾ |
կարդում էին kardum ēin |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
կը սիրէի gë sirēi |
կը սիրէիր gë sirēir |
կը սիրէր gë sirēr |
կը սիրէինք gë sirēink῾ |
կը սիրէիք gë sirēik῾ |
կը սիրէին gë sirēin |
to speak Class II |
կը խօսէի gë xōsēi |
կը խօսէիր gë xōsēir |
կը խօսէր gë xōsēr |
կը խօսէինք gë xōsēink῾ |
կը խօսէիք gë xōsēik῾ |
կը խօսէին gë xōsēin |
to read Class III |
կը կարդայի gë gartayi |
կը կարդայիր gë gartayir |
կը կարդար gë gartar |
կը կարդայինք gë gartayink῾ |
կը կարդայիք gë gartayik῾ |
կը կարդային gë gartayin |
Note that in all forms, Eastern and Western, that feature the combination էի (e.g., սիրում էիմ/կը սիրէիմ, etc.), there is an epenthetic yod: sirum ēi [siˈɹum eji] or [siˈɾum eji]; gë sirēi [ɡə siɾeˈji].
Future
[edit]Like the formation of the present tense, the future tense in Armenian intersects two varying constructions with opposite meanings. The Eastern future tense is made with the future participle in -լու (-lu) with the present tense of verb լինել (linel). (This Eastern form is identical to the Western Armenian non-past necessitative (see below.)) The Western future tense is made with the general synthetic verb preceded by the particle պիտի (bidi). (This Western form is identical to the Eastern Armenian non-past necessitative (see below.))
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրելու եմ sirelu em |
սիրելու ես sirelu es |
սիրելու է sirelu ē |
սիրելու ենք sirelu enk῾ |
սիրելու եք sirelu ek῾ |
սիրելու են sirelu en |
to speak Class II |
խոսելու եմ xoselu em |
խոսելու ես xoselu es |
խոսելու է xoselu ē |
խոսելու ենք xoselu enk῾ |
խոսելու եք xoselu ek῾ |
խոսելու են xoselu en |
to read Class III |
կարդալու եմ kardalu em |
կարդալու ես kardalu es |
կարդալու է kardalu ē |
կարդալու ենք kardalu enk῾ |
կարդալու եք kardalu ek῾ |
կարդալու են kardalu en |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
պիտի սիրեմ bidi sirem |
պիտի սիրես bidi sires |
պիտի սիրէ bidi sirē |
պիտի սիրենք bidi sirenk῾ |
պիտի սիրէք bidi sirek῾ |
պիտի սիրեն bidi siren |
to speak Class II |
պիտի խօսիմ bidi xōsim |
պիտի խօսիս bidi xōsis |
պիտի խօսի bidi xōsi |
պիտի խօսինք bidi xōsink῾ |
պիտի խօսիք bidi xōsik῾ |
պիտի խօսին bidi xōsin |
to read Class III |
պիտի կարդամ bidi gartam |
պիտի կարդաս bidi gartas |
պիտի կարդայ bidi garta* |
պիտի կարդանք bidi gartank῾ |
պիտի կարդաք bidi gartak῾ |
պիտի կարդան bidi gartan |
Note that in all Eastern forms that feature the combination ու + ե (e.g., կարդալու եմ, etc.), epenthetic yod appears: kardalu em [kaɹdaˈlujem] or [kaɾdaˈlujem].
Preterite
[edit]In various grammars, this is called the preterite, the perfect, or sometimes the aorist. Both Eastern and Western Armenian use a synthetic preterite, which is formed by deleting the infinitive marker and theme vowel, then:
· Class I and II verbs (in both dialects) add -եց (-ec῾);
· Class III verbs add -աց (-ac῾).
The preterite affixes are similar to the imperfect endings of the verb "to be" (Eastern լինել linel, Western ըլլալ ëllal)
In Class III verbs (a-thematic verbs), the preterite stem and the past stem are identical.
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրեցի sirec῾i |
սիրեցիր sirec῾ir |
սիրեց sirec῾ |
սիրեցինք sirec῾ink῾ |
սիրեցիք sirec῾ik῾ |
սիրեցին sirec῾in |
to speak Class II |
խոսեցի xosec῾i |
խոսեցիր xosec῾ir |
խոսեց xosec῾ |
խոսեցինք xosec῾ink῾ |
խոսեցիք xosec῾ik῾ |
խոսեցին xosec῾in |
to read Class III |
կարդացի kardac῾i |
կարդացիր kardac῾ir |
կարդաց kardac῾ |
կարդացինք kardac῾ink῾ |
կարդացիք kardac῾ik῾ |
կարդացին kardac῾in |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
սիրեցի sirec῾i |
սիրեցիր sirec῾ir |
սիրեց sirec῾ |
սիրեցինք sirec῾ink῾ |
սիրեցիք sirec῾ik῾ |
սիրեցին sirec῾in |
to speak Class II |
խօսեցայ xōsec῾a |
խօսեցար xōsec῾ar |
խօսեցաւ xōsec῾av |
խօսեցանք xōsec῾ank῾ |
խօսեցաք xōsec῾ak῾ |
խօսեցան xōsec῾an |
to read Class III |
կարդացի gartac῾i |
կարդացիր gartac῾ir |
կարդաց gartac῾ |
կարդացինք gartac῾ink῾ |
կարդացիք gartac῾ik῾ |
կարդացին gartac῾in |
tense | Eastern | Western | gloss |
---|---|---|---|
present | Նա գիրքը կարդում է Na girk῾ë kardum ē |
Ան կը կարդայ գիրքը An gë garta kirk῾ë |
He is reading/reads the book |
imperfect | Նրանք իմ գիրքը կարդում էին Nrank῾ im girk῾ë kardum ēin |
Անոնք կը կարդային իմ գիրքը Anonk῾ gë gartayin im kirk῾ë |
They were reading/used to read my book |
future | Դու իր գիրքը կարդալու ես Du ir girk῾ë kardalu es |
Դուն պիտի կարդաս իր գիրքը Tun bidi gartas ir kirk῾ë |
You (sg) will read his book |
preterite | Մենք մի գիրք կարդացինք Menk῾ mi girk῾ kardac῾ink῾ |
Մենք կարդացինք գիրք մը Menk῾ gartac῾ink῾ kirk῾ më |
We read a book |
Optative mood
[edit]The optative mood (called the subjunctive in some grammars) in Armenian is identical in both dialects. There are two tenses: non-past (present, etc...) and past (perfect, etc. ...).
Non-past
[edit]The non-past optative is the simple "present" conjugated form, as compared to other Indo-European languages:
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրեմ sirem |
սիրես sires |
սիրի siri |
սիրենք sirenk῾ |
սիրեք sirek῾ |
սիրեն siren |
to speak Class II |
խոսեմ xosem |
խոսես xoses |
խոսի xosi |
խոսենք xosenk῾ |
խոսեք xosek῾ |
խոսեն xosen |
to read Class III |
կարդամ kardam |
կարդաս kardas |
կարդա karda1 |
կարդանք kardank῾ |
կարդաք kardak῾ |
կարդան kardan |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
սիրեմ sirem |
սիրես sires |
սիրէ sirē |
սիրենք sirenk῾ |
սիրէք sirēk῾ |
սիրեն siren |
to speak Class II |
խօսիմ xōsim |
խօսիս xōsis |
խօսի xōsi |
խօսինք xōsink῾ |
խօսիք xōsik῾ |
խօսին xōsin |
to read Class III |
կարդամ gartam |
կարդաս gartas |
կարդայ garta1 |
կարդանք gartank῾ |
կարդաք gartak῾ |
կարդան gartan |
1Historically, verbs of the third conjugation ended in final յ, which in traditional orthography is silent in word final position. Due to spelling reforms conducted in the earliest 20th century, final յ is missing from the Eastern conjugation
Past
[edit]The past optative is the simple "imperfect" conjugated form, as compared to other Indo-European languages:
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I1 |
սիրեի sirei |
սիրեիր sireir |
սիրեր sirer |
սիրեինք sireink῾ |
սիրեիք sireik῾ |
սիրեին sirein |
to speak Class II1 |
խոսեի xosei |
խոսեիր xoseir |
խոսեր xoser |
խոսեինք xoseink῾ |
խոսեիք xoseik῾ |
խոսեին xosein |
to read Class III |
կարդայի kardayi |
կարդայիր kardayir |
կարդար kardar |
կարդայինք kardayink῾ |
կարդայիք kardayik῾ |
կարդային kardayin |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I1 |
սիրէի sirēi |
սիրէիր sirēir |
սիրէր sirēr |
սիրէինք sirēink῾ |
սիրէիք sirēik῾ |
սիրէին sirēin |
to speak Class II1 |
խօսէի xōsēi |
խօսէիր xōsēir |
խօսէր xōsēr |
խօսէինք xōsēink῾ |
խօսէիք xōsēik῾ |
խօսէին xōsēin |
to read Class III |
կարդայի gartayi |
կարդայիր gartayir |
կարդար gartar |
կարդայինք gartayink῾ |
կարդայիք gartayik῾ |
կարդային gartayin |
1 In both dialects, the combinations եի and էի are pronounced as though spelt "եյի" and "էյի", meaning that սիրեի and սիրէի are both pronounced [siɹeji]. The latent yod յ is written and pronounced in class III verbs.
Conditional mood
[edit]Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
կսիրեմ ksirem |
կսիրես ksires |
կսիրի ksiri |
կսիրենք ksirenk῾ |
կսիրեք ksirek῾ |
կսիրեն ksiren |
to speak Class II |
կխոսեմ kxosem |
կխոսես kxoses |
կխոսի kxosi |
կխոսենք kxosenk῾ |
կխոսեք kxosek῾ |
կխոսեն kxosen |
to read Class III |
կկարդամ kkardam |
կկարդաս kkardas |
կկարդա kkarda1 |
կկարդանք kkardank῾ |
կկարդաք kkardak῾ |
կկարդան kkardan |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
կը սիրեմ gë sirem |
կը սիրես gë sires |
կը սիրէ gë sirē |
կը սիրենք gë sirenk῾ |
կը սիրէք gë sirek῾ |
կը սիրեն gë siren |
to speak Class II |
կը խօսիմ gë xōsim |
կը խօսիս gë xōsis |
կը խօսի gë xōsi |
կը խօսինք gë xōsink῾ |
կը խօսիք gë xōsik῾ |
կը խօսին gë xōsin |
to read Class III |
կը կարդամ gë gartam |
կը կարդաս gë gartas |
կը կարդայ gë garta* |
կը կարդանք gë gartank῾ |
կը կարդաք gë gartak῾ |
կը կարդան gë gartan |
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I1 |
կսիրեի ksirei |
կսիրեիր ksireir |
կսիրեր ksirer |
կսիրեինք ksireink῾ |
կսիրեիք ksireik῾ |
կսիրեին ksirein |
to speak Class II1 |
կխոսեի kxosei |
կխոսեիր kxoseir |
կխոսեր kxoser |
կխոսեինք kxoseink῾ |
կխոսեիք kxoseik῾ |
կխոսեին kxosein |
to read Class III |
կկարդայի kkardayi |
կկարդայիր kkardayir |
կկարդար kkardar |
կկարդայինք kkardayink῾ |
կկարդայիք kkardayik῾ |
կկարդային kkardayin |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
կը սիրէի պիտի սիրէի bidi sirēi |
կը սիրէիր պիտի սիրէիր bidi sirēir |
կը սիրէր պիտի սիրէր bidi sirēr |
կը սիրէինք պիտի սիրէինք bidi sirēink῾ |
կը սիրէիք պիտի սիրէիք bidi sirēik῾ |
կը սիրէին պիտի սիրէին bidi sirēin |
to speak Class II |
կը խօսէի պիտի խօսէի bidi xōsēi |
կը խօսէիր պիտի խօսէիր bidi xōsēir |
կը խօսէր պիտի խօսէր bidi xōsēr |
կը խօսէինք պիտի խօսէինք bidi xōsēink῾ |
կը խօսէիք պիտի խօսէիք bidi xōsēik῾ |
կը խօսէին պիտի խօսէին bidi xōsēin |
to read Class III |
կը կարդայի պիտի կարդայի bidi gartayi |
կը կարդայիր պիտի կարդայիր bidi gartayir |
կը կարդար պիտի կարդար bidi gartar |
կը կարդայինք պիտի կարդայինք bidi gartayink῾ |
կը կարդայիք պիտի կարդայիք bidi gartayik῾ |
կը կարդային պիտի կարդային bidi gartayin |
The conditional is mostly similar in both dialects.
In Eastern Armenian, the non-past conditional is formed by affixing կ- before the non-past optative. With this formation, Eastern Armenian also has a past conditional with k- plus past optative. Due to phonological restrictions, կ is pronounced [kë] before another consonant: կկարդա [këkaɹˈda] (He would read); կկարդային [këkaɹdaˈjin] (They would have read').
Western Armenian does the same, but it has another form identical to its Future in the Past (for the past conditional). The former has always been more prevalent, while the latter is falling in disuse.
The Eastern conditional forms, with slight orthographic variation, are identical to the Western present and imperfect indicative forms:
form | Eastern gloss | Western gloss |
---|---|---|
կը կարդայ (կկարդա) | he would read (if...) conditional |
he reads pres. indic. |
կը կարդային (կկարդային) | they would have read (if...) past conditional |
they would read / they used to read imperf. indic. |
The second (less prevalent) Western Armenian conditional is identical to the Eastern Past Necessitative.
Imperative mood
[edit]Eastern | Affirmative | Negative | ||
---|---|---|---|---|
Pronoun | ||||
gloss | 2sg. դու du (thou/you) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
2sg. դու du (thou/you) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
to love Class I |
սիրի՛ր sirir! or
|
սիրեgե՛ք sirec῾ek῾! or
|
մի՛ սիրիր mi sirir! or
|
մի՛ սիրեք mi sirek῾! |
to speak Class II |
խոսի՛ր xosir! or
|
խոսեgե՛ք xosec῾ek῾! or
|
մի՛ խոսիր mi xosir! or
|
մի՛ խոսեք mi xosek῾! |
to read Class III |
կարդա՛ karda! |
կարդաgե՛ք kardac῾ek῾! |
մի՛ կարդա mi karda! |
մի՛ կարդաք mi kardak῾! |
Western | Affirmative | Negative | ||
Pronoun | ||||
gloss | 2sg. դուն tun (thou/you) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
to love Class I |
սիրէ՛ sirē! |
սիրեgէ՛ք sirec῾ēk῾! |
մի՛ սիրեր mi sirē! |
մի՛ սիրէք mi sirēk῾! |
to speak Class II |
խօսէ՛ xōsē! |
խօսեgէ՛ք xōsec῾ēk῾! |
մի՛ խօսիր mi xōsē! |
մի՛ խօսիք mi xōsēk῾! |
to read Class III |
կարդա՛ garta! |
կարդացէ՛ք gartac῾ēk῾! |
մի՛ կարդար mi garta! |
մի՛ կարդաք mi gartak῾! |
1Optional spoken forms
In both Eastern and Western Armenian, the imperative consists of the affirmative and the negative, and singular and plural forms (based on the second person you).
Eastern form | Western form | gloss |
---|---|---|
Խոսի՛ր Xosir! |
Խօսէ՛ Xōsē! |
Speak (thou)! |
Սիրեgե՛ք Sirec῾ek῾! |
Սիրեgէ՛ք Sirec῾ēk῾! |
Love (ye)! |
Necessitative mood
[edit]Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
պիտի սիրեմ piti sirem |
պիտի սիրես piti sires |
պիտի սիրի piti siri |
պիտի սիրենք piti sirenk῾ |
պիտի սիրեք piti sirek῾ |
պիտի սիրեն piti siren |
to speak Class II |
պիտի խոսեմ piti xosem |
պիտի խոսես piti xoses |
պիտի խոսի piti xosi |
պիտի խոսենք piti xosenk῾ |
պիտի խոսեք piti xosek῾ |
պիտի խոսեն piti xosen |
to read Class III |
պիտի կարդամ piti kardam |
պիտի կարդաս piti kardas |
պիտի կարդա piti karda1 |
պիտի կարդանք piti kardank῾ |
պիտի կարդաք piti kardak῾ |
պիտի կարդան piti kardan |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
սիրելու եմ sirelu em |
սիրելու ես sirelu es |
սիրելու է sirelu ē |
սիրելու ենք sirelu enk῾ |
սիրելու էք sirelu ēk῾ |
սիրելու են sirelu en |
to speak Class II |
խօսելու եմ xōsilu em |
խօսելու ես xōsilu es |
խօսելու է xōsilu ē |
խօսելու ենք xōsilu enk῾ |
խօսելու էք xōsilu ēk῾ |
խօսելու են xōsilu en |
to read Class III |
կարդալու եմ gartalu em |
կարդալու ես gartalu es |
կարդալու է gartalu ē1 |
կարդալու ենք gartalu enk῾ |
կարդալու էք gartalu ēk῾ |
կարդալու են gartalu en |
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I1 |
պիտի սիրեի piti sirei |
պիտի սիրեիր piti sireir |
պիտի սիրեր piti sirer |
պիտի սիրեինք piti sireink῾ |
պիտի սիրեիք piti sireik῾ |
պիտի սիրեին piti sirein |
to speak Class II1 |
պիտի խոսեի piti xosei |
պիտի խոսեիր piti xoseir |
պիտի խոսեր piti xoser |
պիտի խոսեինք piti xoseink῾ |
պիտի խոսեիք piti xoseik῾ |
պիտի խոսեին piti xosein |
to read Class III |
պիտի կարդայի piti kardayi |
պիտի կարդայիր piti kardayir |
պիտի կարդար piti kardar |
պիտի կարդայինք piti kardayink῾ |
պիտի կարդայիք piti kardayik῾ |
պիտի կարդային piti kardayin |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I1 |
սիրելու էի sirelu ēi |
սիրելու էիր sirelu ēir |
սիրելու էր sirelu ēr |
սիրելու էինք sirelu ēink῾ |
սիրելու էիք sirelu ēik῾ |
սիրելու էին sirelu ēin |
to speak Class II1 |
խօսելու էի xōsilu ēi |
խօսելու էիր xōsilu ēir |
խօսելու էր xōsilu ēr |
խօսելու էինք xōsilu ēink῾ |
խօսելու էիք xōsilu ēik῾ |
խօսելու էին xōsilu ēin |
to read Class III |
կարդալու էի gartalu ēi |
կարդալու էիր gartalu ēir |
կարդալու էր gartalu ēr |
կարդալու էինք gartalu ēink῾ |
կարդալու էիք gartalu ēik῾ |
կարդալու էին gartalu ēin |
Both dialects have what is known as the necessitative mood (also found in Turkish). Both dialects have a past and a non-past necessitative. Eastern Armenian forms its necessitative by adding particle piti before the optative forms. Western Armenian forms its necessitative with the lu future participle plus the forms of әllal (to be)
Note that the EA particle piti is orthographically identical to the Western particle bidi, meaning that the Eastern necessitative forms are identical in form to the Western future indicative and conditional. Also note that the Western necessitative forms correspond to Eastern future indicative (and future perfect (see below)):
form | Eastern gloss | Western gloss |
---|---|---|
կարդալու է | he shall/will read fut. indicative |
he should/must read non-past necessitative |
պիտի սիրեմ | I should/must love non-past necessitative |
I will/shall love fut. indicative |
Voice
[edit]Armenian has two voices: Active and Passive.
All the forms above are Active. To make them passive, add the identifying letter վ in front of the ending.
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to be loved Class I |
սիրվում եմ sirvum em |
սիրվում ես sirvum es |
սիրվում է sirvum ē |
սիրվում ենք sirvum enk῾ |
սիրվում եք sirvum ek῾ |
սիրվում են sirvum en |
to be spoken Class II |
խոսվում եմ xosvum em |
խոսվում ես xosvum es |
խոսվում է xosvum ē |
խոսվում ենք xosvum enk῾ |
խոսվում եք xosvum ek῾ |
խոսվում են xosvum en |
to be read Class III |
կարդացվում եմ kardacvum em |
կարդացվում ես kardacvum es |
կարդացվում է kardacvum ē |
կարդացվում ենք kardacvum enk῾ |
կարդացվում եք kardacvum ek῾ |
կարդացվում են kardacvum en |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to be loved Class I |
կը սիրուիմ gë sirvim |
կը սիրուիս gë sirvis |
կը սիրուի gë sirvi |
կը սիրուինք gë sirvink῾ |
կը սիրուիք gë sirvik῾ |
կը սիրուին gë sirvin |
to be spoken Class II |
կը խօսուիմ gë xōsvim |
կը խօսուիս gë xōsvis |
կը խօսուի gë xōsvi |
կը խօսուինք gë xōsvink῾ |
կը խօսուիք gë xōsvik῾ |
կը խօսուին gë xōsvin |
to be read Class III |
կը կարդացուիմ gë gartacvim |
կը կարդացուիս gë gartacvis |
կը կարդացուի gë gartacvi |
կը կարդացուինք gë gartacvin῾ |
կը կարդացուիք gë gartacvi῾ |
կը կարդացուին gë gartacvin |
Present and past perfect
[edit]Note: In Western Armenian, the present perfect and past perfect have two forms. One is formed by the past active participle and the verb to be (սիրեր եմ), while the other uses the more prevalent past (passive) participle (սիրած եմ). The first may denote the mediative (evidential or non evidential), the inferential, or the reportative. The second is more akin to the Eastern Perfect and the resultative.
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրել եմ sirel em |
սիրել ես sirel es |
սիրել է sirel ē |
սիրել ենք sirel enk῾ |
սիրել եք sirel ek῾ |
սիրել են sirel en |
to speak Class II |
խոսել եմ xosel em |
խոսել ես xosel es |
խոսել է xosel ē |
խոսել ենք xosel enk῾ |
խոսել եք xosel ek῾ |
խոսել են xosel en |
to read Class III |
կարդացել եմ kardac῾el em |
կարդացել ես kardac῾el es |
կարդացել է kardac῾el ē |
կարդացել ենք kardac῾el enk῾ |
կարդացել եք kardac῾el ek῾ |
կարդացել են kardac῾el en |
Western (Mediative) | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to be loved Class I |
սիրեր եմ sirer em |
սիրեր ես sirer es |
սիրեր է sirer ē |
սիրեր ենք sirer enk῾ |
սիրեր էք sirer ēk῾ |
սիրեր են sirer en |
to be spoken Class II |
խօսեր եմ xōser em |
խօսեր ես xōser es |
խօսեր է xōser ē |
խօսեր ենք xōser enk῾ |
խօսեր էք xōser ēk῾ |
խօսեր են xōser en |
to be read Class III |
կարդացեր եմ gartac῾er em |
կարդացեր ես gartac῾er es |
կարդացեր է gartac῾er ē |
կարդացեր ենք gartac῾er enk῾ |
կարդացեր էք gartac῾er ēk῾ |
կարդացեր են gartac῾er en |
Western (Resultative) | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to be loved Class I |
սիրած եմ siradz em |
սիրած ես siradz es |
սիրած է siradz ē |
սիրած ենք siradz enk῾ |
սիրած էք siradz ēk῾ |
սիրած են siradz en |
to be spoken Class II |
խօսած եմ xōsadz em |
խօսած ես xōsadz es |
խօսած է xōsadz ē |
խօսած ենք xōsadz enk῾ |
խօսած էք xōsadz ēk῾ |
խօսած են xōsadz en |
to be read Class III |
կարդացած եմ gartac῾adz em |
կարդացած ես gartac῾adz es |
կարդացած է gartac῾adz ē |
կարդացած ենք gartac῾adz enk῾ |
կարդացած էք gartac῾adz ēk῾ |
կարդացած են gartac῾adz en |
Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրել էի sirel ēi |
սիրել էիր sirel ēir |
սիրել էր sirel ēr |
սիրել էինք sirel ēink῾ |
սիրել էիք sirel ēik῾ |
սիրել էին sirel ēin |
to speak Class II |
խոսել էի xosel ēi |
խոսել էիր xosel ēir |
խոսել էր xosel ēr |
խոսել էինք xosel ēink῾ |
խոսել էիք xosel ēik῾ |
խոսել էին xosel ēin |
to read Class III |
կարդացել էի kardac῾el ēi |
կարդացել էիր kardac῾el ēir |
կարդացել էր kardac῾el ēr |
կարդացել էինք kardac῾el ēink῾ |
կարդացել էիք kardac῾el ēik῾ |
կարդացել էին kardac῾el ēin |
Western (Mediative) | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to be loved Class I |
սիրեր էի sirer ēi |
սիրեր էիր sirer ēir |
սիրեր էր sirer ēr |
սիրեր էինք sirer ēink῾ |
սիրեր էիք sirer ēik῾ |
սիրեր էին sirer ēin |
to be spoken Class II |
խօսեր էի xōser ēi |
խօսեր էիր xōser ēir |
խօսեր էր xōser ēr |
խօսեր էինք xōser ēink῾ |
խօսեր էիք xōser ēik῾ |
խօսեր էին xōser ēin |
to be read Class III |
կարդացեր էի gartac῾er ēi |
կարդացեր էիր gartac῾er ēir |
կարդացեր էր gartac῾er ēr |
կարդացեր էինք gartac῾er ēink῾ |
կարդացեր էիք gartac῾er ēik῾ |
կարդացեր էին gartac῾er ēin |
Western (Resultative) | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to be loved Class I |
սիրած էի siradz ēi |
սիրած էիր siradz ēir |
սիրած էր siradz ēr |
սիրած էինք siradz ēink῾ |
սիրած էիք siradz ēik῾ |
սիրած էին siradz ēin |
to be spoken Class II |
խօսած էի xōsadz ēi |
խօսած էիր xōsadz ēir |
խօսած էր xōsadz ēr |
խօսած էինք xōsadz ēink῾ |
խօսած էիք xōsadz ēik῾ |
խօսած էին xōsadz ēin |
to be read Class III |
կարդացած էի gartac῾adz ēi |
կարդացած էիր gartac῾adz ēir |
կարդացած էր gartac῾adz ēr |
կարդացած էինք gartac῾adz ēink῾ |
կարդացած էիք gartac῾adz ēik῾ |
կարդացած էին gartac῾adz ēin |
The present perfect is formed with the l-past participle plus the present form of լինել (linel "to be"). The past perfect (pluperfect) is the l-past participle plus the imperfect of linel.
Future perfect (future in the past)
[edit]Eastern | Pronoun | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դու du (thou/you) |
3sg. նա na (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք duk῾ (you (ye)) |
3pl. նրանք nrank῾ (they) |
to love Class I |
սիրելու էի sirelu ēi |
սիրելու էիր sirelu ēir |
սիրելու էր sirelu ēr |
սիրելու էինք sirelu ēink῾ |
սիրելու էիք sirelu ēik῾ |
սիրելու էին sirelu ēin |
to speak Class II |
խոսելու էի xoselu ēi |
խոսելու էիր xoselu ēir |
խոսելու էր xoselu ēr |
խոսելու էինք xoselu ēink῾ |
խոսելու էիք xoselu ēik῾ |
խոսելու էին xoselu ēin |
to read Class III |
կարդալու էի kardalu ēi |
կարդալու էիր kardalu ēir |
կարդալու էր kardalu ēr |
կարդալու էինք kardalu ēink῾ |
կարդալու էիք kardalu ēik῾ |
կարդալու էին kardalu ēin |
Western | Pronoun | |||||
gloss | 1sg. ես yes (I) |
2sg. դուն tun (thou/you) |
3sg. ան an (he/she/it) |
1pl. մենք menk῾ (we) |
2pl. դուք tuk῾ (you (ye)) |
3pl. անոնք anonk῾ (they) |
to love Class I |
պիտի սիրէի bidi sirēi |
պիտի սիրէիր bidi sirēir |
պիտի սիրէր bidi sirēr |
պիտի սիրէինք bidi sirēink῾ |
պիտի սիրէիք bidi sirēik῾ |
պիտի սիրէին bidi sirēin |
to speak Class II |
պիտի խօսէի bidi xōsēi |
պիտի խօսէիր bidi xōsēir |
պիտի խօսէր bidi xōsēr |
պիտի խօսէինք bidi xōsēink῾ |
պիտի խօսէիք bidi xōsēik῾ |
պիտի խօսէին bidi xōsēin |
to read Class III |
պիտի կարդայի bidi gartayi |
պիտի կարդայիր bidi gartayir |
պիտի կարդար bidi gartar |
պիտի կարդայինք bidi gartayink῾ |
պիտի կարդայիք bidi gartayik῾ |
պիտի կարդային bidi gartayin |
The Eastern future perfect (future in the past) indicative is formed like the future indicative tense (using the lu-participle), substituting the present forms of the verb լինել linel with the imperfect.
In Western Armenian, it is identical to the imperfect, substituting կը with պիտի.
This tense is used with events which were most likely to happen, which were to happen, according to the speaker's firm conviction, but they either haven't happened, or it's not known.
A table of the perfect forms thus:
Form | Tense | Gloss |
---|---|---|
կարդաgել եմ | present anterior | I have read |
կարդաgել էի | past anterior | I had read |
կարդալու էի | future anterior | I was (about) to read /I was going to read /I would read |
Putting it all together
[edit]A comparison of forms
Construction | Eastern gloss | Western gloss |
---|---|---|
present (simple) | optative: non-past (present) | optative: non-past (present) |
imperfect (simple) | optative: past | optative: past |
aorist | indicative: preterite | indicative: preterite |
imperative | imperative | imperative |
ge (կը) / k- (կ-) plus simple present | conditional: non-past (present) | indicative: present; conditional: present |
ge (կը) / k- (կ-) plus simple imperfect | conditional: past | indicative: imperfect; conditional: past |
bidi / piti (պիտի) plus simple present | necessitative: non-past (present) | indicative: future |
bidi / piti (պիտի) plus simple imperfect | necessitative: past | indicative: future perfect; conditional |
future participle -lu plus em reflex (-լու եմ) |
indicative: future | necessitative: non-past (present) |
future participle -lu plus ēi reflex (-լու էի) |
indicative: future perfect | necessitative: past |
past active participle plus em reflex (-լ եմ)/(-եր եմ) |
indicative: present perfect | indicative: non-past perfect |
past active participle plus ēi reflex (-լ էի)/(-եր էի) |
indicative: past perfect | indicative: past perfect |
present participle -um plus em reflex (-ում եմ) |
indicative: present | -- |
present participle -um plus ēi reflex (-ում էի) |
indicative: imperfect | -- |
There are two tables, showing the full conjugation of each dialect's verb paradigms, Eastern and Western.